Board Exam 2025:केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळाने २०२५ च्या बोर्ड परीक्षांसाठी महत्त्वाचे बदल केले आहेत. विद्यार्थ्यांची शैक्षणिक गुणवत्ता वाढविण्यासाठी आणि त्यांच्या सर्वांगीण विकासाला प्रोत्साहन देण्यासाठी हे बदल करण्यात आले आहेत. या नवीन नियमांमुळे केवळ परीक्षा पद्धतीत सुधारणा होणार नाही तर विद्यार्थ्यांची शिकण्याची क्षमताही सुधारेल.
परीक्षेला बसण्यासाठी किमान ७५% उपस्थिती अनिवार्य करण्यात आली आहे. हा नियम १ जानेवारी २०२५ पासून लागू होईल. आरोग्य समस्या किंवा क्रीडा स्पर्धांसारख्या विशेष परिस्थितीत, २५% पर्यंत सूट दिली जाऊ शकते. यामुळे विद्यार्थ्यांमध्ये नियमित अभ्यासाची सवय निर्माण होईल.
कौशल्य आधारित मूल्यांकन
नवीन परीक्षा पद्धतीमध्ये कौशल्य आणि क्षमता आधारित प्रश्नांवर विशेष भर देण्यात आला आहे. दहावीतील ५०% प्रश्न आणि बारावीतील ४०% प्रश्न कौशल्यावर आधारित असतील. यामुळे विद्यार्थ्यांच्या आकलनाचे आणि व्यावहारिक ज्ञानाचे चांगले मूल्यांकन करणे शक्य होईल.
अंतर्गत मूल्यांकनाचा परिणाम
अंतर्गत मूल्यांकन एकूण गुणांच्या ४०% असेल. यामध्ये प्रकल्प, असाइनमेंट आणि नियमित परीक्षांचा समावेश आहे. ही प्रणाली विद्यार्थ्यांचा सतत विकास आणि मूल्यांकन सुनिश्चित करेल.
अभ्यासक्रमाची पुनरावृत्ती
विद्यार्थ्यांवरील ओझे कमी करण्यासाठी अभ्यासक्रम १५% ने कमी करण्यात आला आहे. तसेच, काही विषयांमध्ये ओपन बुक परीक्षेची तरतूद करण्यात आली आहे. यामुळे विद्यार्थ्यांना विषय लक्षात ठेवण्याऐवजी तो समजून घेण्यावर लक्ष केंद्रित करणे शक्य होईल.
परीक्षेचे नवे स्वरूप
प्रश्नपत्रिकेचे स्वरूप आता अधिक संतुलित असेल. यामध्ये बहुपर्यायी, कौशल्य-आधारित आणि विश्लेषणात्मक प्रश्न असतील. या बदलामुळे विद्यार्थ्यांच्या विविध क्षमतांचे मूल्यांकन करण्यास मदत होईल.
सुरक्षा आणि देखरेख
परीक्षेचे पावित्र्य राखण्यासाठी कडक सुरक्षा उपाययोजना करण्यात आल्या आहेत. सीसीटीव्ही कॅमेरे अनिवार्य करणे आणि इलेक्ट्रॉनिक गॅझेट्सवर बंदी घालणे यासारखी पावले उचलण्यात आली आहेत.
येत्या काळात दोन सत्रांची परीक्षा प्रणाली सुरू करण्याची आणि डिजिटल शिक्षण संसाधने वाढवण्याची योजना आहे. हे पाऊल राष्ट्रीय शिक्षण धोरण २०२० च्या अनुरूप आहे आणि भविष्यातील आव्हानांसाठी विद्यार्थ्यांना तयार करेल.
सीबीएसईचे हे नवीन नियम शिक्षण व्यवस्थेतील एक महत्त्वाचा सुधारणा आहेत. यामुळे परीक्षा पद्धतीत पारदर्शकता तर येईलच, शिवाय विद्यार्थ्यांचा सर्वांगीण विकासही होईल. हा बदल भारतीय शिक्षण व्यवस्थेला एक नवीन दिशा देण्यास उपयुक्त ठरेल.
तयारीच्या महत्त्वाच्या टिप्स
- नियमितपणे सराव करा.
- अंतर्गत मूल्यांकनावर लक्ष केंद्रित करा.
- प्रकल्प आणि असाइनमेंटमध्ये गुणवत्ता सुनिश्चित करा.
- व्यावहारिक ज्ञानावर लक्ष केंद्रित करा.
या नवीन नियमांसह, सीबीएसई विद्यार्थ्यांचे शिक्षण अधिक प्रभावी आणि व्यावहारिक बनवण्याचे उद्दिष्ट ठेवते, ज्यामुळे ते भविष्यातील आव्हानांसाठी अधिक चांगल्या प्रकारे तयार होतील.