महाराष्ट्र राज्यात काम करणाऱ्या बांधकाम कामगारांसाठी सरकारने एक विशेष नोंदणी प्रक्रिया सुरू केली आहे. नोंदणीकृत बांधकाम कामगारांना अनेक योजनांचा लाभ दिला जातो – जसे की वैद्यकीय मदत, अपघात विमा, शिक्षणवृत्ती, गृहनिर्माण सहाय्यता आणि इतर फायदे.
जर तुम्ही बांधकाम साइटवर काम करता असाल, तर ही नोंदणी करणे तुमच्यासाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे.
📌 काय आहे बांधकाम कामगार नोंदणी?

राज्य सरकारच्या महाराष्ट्र बिल्डिंग आणि इतर बांधकाम कामगार कल्याण मंडळामार्फत कामगारांची नोंदणी केली जाते. ही नोंदणी केल्यावर, कामगार अधिकृतपणे बांधकाम कामगार म्हणून ओळखले जातात आणि त्यांना विविध सरकारी योजना मिळतात.
✅ पात्रता काय आहे?
- अर्जदाराने मागील १२ महिन्यांपैकी किमान ९० दिवस बांधकाम क्षेत्रात काम केलेले असावे
- वय: १८ ते ६० वर्षांदरम्यान
- कामाची पुष्टी करणारे दस्तऐवज आवश्यक (कंत्राटदाराचे प्रमाणपत्र, मजुरी पावत्या इ.)
📑 नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड
- मतदार ओळखपत्र / रहिवासी पुरावा
- कामाचे प्रमाणपत्र (Contractor / Site Supervisor कडून)
- पासपोर्ट साईझ फोटो
- बँक खाते तपशील
- मोबाईल नंबर
📲 ऑनलाइन नोंदणी कशी करावी?
- अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या – mahabocw.in
- “नोंदणी करा” (Register Now) या पर्यायावर क्लिक करा
- तुमची माहिती व कागदपत्रे अपलोड करा
- फॉर्म सबमिट करा आणि अर्जाची प्रिंट घ्या
- अधिकृत मंजुरीनंतर तुम्हाला एक नोंदणी क्रमांक मिळेल
🧾 नोंदणीनंतर मिळणारे फायदे:
- ₹50,000 पर्यंत अपघात विमा
- शिक्षणासाठी शिष्यवृत्ती
- विवाह अनुदान
- मातृत्व / पितृत्व लाभ
- आरोग्य तपासणी व औषधसाहाय्य
- गृहनिर्माणसाठी अनुदान
- निवृत्ती वेतन (पेंशन)
❓ बांधकाम कामगार नोंदणी – अक्सर विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)
❓ 1. बांधकाम कामगार नोंदणी कुठे करावी लागते?
उत्तर: महाराष्ट्रातील बांधकाम कामगार mahabocw.in या अधिकृत पोर्टलवर ऑनलाईन पद्धतीने किंवा जवळच्या कामगार कल्याण कार्यालयात ऑफलाईन अर्ज करू शकतात.
❓ 2. कामगार म्हणून नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रे कोणती आहेत?
उत्तर: आधार कार्ड, रहिवासी पुरावा, कामाचे प्रमाणपत्र, बँक तपशील, पासपोर्ट साईझ फोटो आणि मोबाईल नंबर आवश्यक आहेत.
❓ 3. नोंदणी केल्यानंतर कोणते फायदे मिळतात?
उत्तर: अपघात विमा, आरोग्य सहाय्यता, शिक्षणासाठी शिष्यवृत्ती, विवाह अनुदान, गृहनिर्माण सहाय्यता व इतर फायदे मिळतात.
❓ 4. कामाचे प्रमाणपत्र कोण देतो?
उत्तर: कामाचे प्रमाणपत्र बांधकाम साईटवरील कंत्राटदार, सुपरवायझर किंवा अधिकृत साइट मॅनेजरकडून मिळवता येते.
❓ 5. ही नोंदणी किती कालावधीसाठी वैध असते?
उत्तर: नोंदणी सहसा एका वर्षासाठी वैध असते. त्यानंतर ती वेळोवेळी नूतनीकरण करणे आवश्यक असते.
❓ 6. नोंदणी झाल्याची खात्री कशी करावी?
उत्तर: mahabocw.in पोर्टलवर लॉगिन करून “My Registration” विभागातून नोंदणीचा स्टेटस तपासता येतो.
❓ 7. कोणते बांधकाम कामगार पात्र नाहीत?
उत्तर: जे कामगार नियमित सरकारी नोकरीत आहेत, किंवा बांधकाम क्षेत्रात 90 दिवसांपेक्षा कमी कालावधीसाठी कार्यरत आहेत, ते पात्र ठरत नाहीत.
❓ 8. अर्ज फॉर्म भरताना त्रुटी झाल्यास काय करावे?
उत्तर: स्थानिक कामगार कल्याण कार्यालयाशी संपर्क साधा किंवा dc.labour@maharashtra.gov.in वर ईमेल करा.